Επίσημος κοινωνικός έλεγχος στον ευρωπαϊκό χώρο: η περίπτωση της Συνθήκης Schengen

Abstract

Η μελέτη αυτή ασχολείται με τον επίσημο κοινωνικό έλεγχο στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού χώρου, και πιο συγκεκριμένα με τη συνθήκη Schengen και την ηλεκτρονική επιτήρηση. Περιγράφεται ο τρόπος με τον οποίο εκδηλώνεται η νέα αυτή μορφή κοινωνικού ελέγχου τόσο στον Ευρωπαϊκού όσο και στόν Ελλαδικό χώρο. Παρατηρούνται νέες τάσεις αντιμετώπισης του εγκλήματος, τάσεις που έχουν απήχηση και επιπτώσεις τόσο στο τομέα της αντεγκληματικής πολιτικής όσο και στο ίδιο το άτομο, όσον αφορά τα δικαιώματα του, τις δυνατότητες προάσπισης τους, την παραβίαση της προσωπικής του ζωής, μέσα απο τους φορείς και τους μηχανισμούς λειτουργίας του επίσημου κοινωνικού ελέγχου και της ηλεκτρονικής εποπτείας των πολιτών. Η συνθήκη Schengen, σχετίζεται άμεσα με το νέο τρόπο ελέγχου των πολιτών από το κράτος. Υπογράφτηκε το 1985 από τις χώρες Benelux και από τότε έως σήμερα, υιοθετήθηκε και θεσμοποιήθηκε σχεδόν από όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αναλύονται οι λόγοι γέννεσης της Schengen, οι επιμέρους πολιτικές που υιοθετούνται απο τα κράτη-μέλη, καθώς επίσης και οι φορείς πραγμάτωσης αυτών των πολιτικών. Το σύστημα πληροφοριών Schengen, που στο εξής θα δίνεται ως συντομογραφία SIS (Schengen Information System) είναι το βασικό αντικείμενο ανάλυσης σε αυτή τη μελέτη. Περιγράφεται η δομή αυτού συστήματος πληροφοριών, ποιοι φορείς το ελέγχουν, ποια τα υποψήφια για εγγραφή άτομα στις βάσεις δεδομένων του. Επιχειρείται η προσέγγιση των επιπτώσεων εφαρμογής του, τόσο σε μικροκοινωνικό, όσο και σε μακροκοινωνικό επίπεδο, η συνεισφορά που ενδεχομένως θα έχει στο τομέα της αντεγκληματικής πολιτικής, οι δικλείδες ασφαλείας για την προστασία της ασφαλούς διαχείρισης και διακίνησης της πληροφορίας, καθώς επίσης και οι αδυναμίες που παρουσιάζει η Συνθήκη κύριως μέσα απο την εφαρμογή του SIS.