Γυναίκες στην εξουσία και στη διαδικασία λήψης των αποφάσεων: η περίπτωση της ελληνικής δημόσιας διοίκησης

Abstract

Στην Ελλάδα, οι γυναίκες μετά από πολύχρονους αγώνες κατάφεραν να έχουν δικαίωμα ψήφου, μόλις τη δεκαετία του 1930 ενώ η ισότητα των φύλων θεσπίστηκε με το Σύνταγμα του 1975. Συνεπώς, την εποχή των γονέων των περισσοτέρων αναγνωστών, η ανδροκρατούμενη κοινωνία δεν διευκόλυνε ούτε παρείχε κάποιου είδους ισότητα και ειδικότερα σε τομείς κατάληψης ηγετικών διευθυντικών θέσεων σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα. Σε αυτή τη διπλωματική εργασία παρουσιάζονται και αναλύονται οι πολιτικές, οι νομοθεσίες και οι αποτελεσματικές ηγετικές πρακτικές για το ζήτημα της ισότιμης πρόσβασης των γυναικών στις δομές εξουσίας και στη λήψη αποφάσεων και ειδικότερα εξετάζεται η περίπτωση του ελληνικού δημοσίου τομέα. Η διπλωματική αποτελείται από το Θεωρητικό μέρος και το Ερευνητικό μέρος. Το Θεωρητικό μέρος αποτελείται από τρία κεφάλαια: στο πρώτο κεφάλαιο αναλύονται οι θεωρητικές προσεγγίσεις, οι προκλήσεις και οι παράγοντες επιτυχίας των γυναικών σε υψηλές ιεραρχικά θέσεις, δίνεται ιδιαίτερη βάση στα ζητήματα που αφορούν στην ισορροπία επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής και στους παράγοντες επιτυχίας των γυναικών. Στο δεύτερο κεφάλαιο παρουσιάζονται οι κυριότερες κατευθύνσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (EIGE) και των στατιστικών στοιχείων που τηρούνται με σκοπό την απεικόνιση της κατάστασης σε δείκτες για τις γυναίκες σε υψηλές θέσεις και στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα. Στο τρίτο κεφάλαιο εξετάζεται η πολιτική για την άρση των εμποδίων και των ανασταλτικών παραγόντων για την συμμετοχή των γυναικών σε υψηλές θέσεις στην Ελλάδα, η νομοθεσία, οι θεσμικοί μηχανισμοί για την ισότητα, τα στατιστικά στοιχεία και οι σχετικοί δείκτες. Το Ερευνητικό μέρος αποτελείται από δύο κεφάλαια, το τέταρτο και το πέμπτο. Στο τέταρτο κεφάλαιο παρουσιάζεται η εμπειρική έρευνα, οι θεματικοί άξονες και ο τρόπος διεξαγωγής των ποιοτικών συνεντεύξεων με γυναίκες σε υψηλά ιεραρχικές θέσεις στον δημόσιο τομέα. Στο πέμπτο κεφάλαιο πραγματοποιείται η ανάλυση των αποτελεσμάτων των συνεντεύξεων, παρουσιάζονται τα εμπόδια που διαφάνηκαν ότι αντιμετωπίζουν οι γυναίκες για να λάβουν υψηλές θέσεις στον δημόσιο τομέα, οι τρόποι αντιμετώπισης αυτών των εμποδίων και η επαγγελματική τους ικανοποίηση. Για την αποτίμηση της ελληνικής περίπτωσης και την περαιτέρω βελτίωση του εθνικού δείκτη (ποσοστού) ισότιμης εκπροσώπησης, διατυπώνονται προτάσεις για τις πολιτικές που πρέπει να υιοθετηθούν.

In Greece, women after many years of struggle managed to have the right to vote, only in the 1930s, while gender equality was established in the Constitution of 1975. Therefore, in the time of the parents of most readers, the male-dominated society did not facilitate or provide one kind of equality and especially in the areas of occupying leadership positions in the private and public sector. In this thesis are examined the policies, legislations and effective leadership practices on the issue of women's equal access to power structures and decision-making are presented and analyzed and in particular the case of the Greek public sector. It consists of the Theoretical part and of the Research part. The Theoretical part consists of three chapters: the first chapter is analyzed the theoretical approaches, the challenges and the success factors of women in high hierarchical positions, a special basis is given to the issues concerning the balance of professional and family life and the success factors of women. In the second chapter, the main directions of the United Nations and the European Union are presented, the role of the European Institute for Gender Equality (EIGE) and the statistical data kept with the aim of depicting the situation in indicators for women in high positions and in the private and public sector. In the third chapter, are examined the policy for removing the obstacles and inhibiting factors for the participation of women in high positions in Greece, the legislation, the institutional mechanisms for equality, the statistics and the relevant indicators. The Research part consists of two chapters, the fourth and the fifth. The fourth chapter presents the empirical research, the thematic axes and the way of conducting the qualitative interviews with women in highly hierarchical positions in the public sector. In the fifth chapter, the analysis of the results of the interviews is carried out, the obstacles that appeared to be faced by women to obtain high positions in the public sector, the ways of dealing with these obstacles and their professional satisfaction are presented. In order to evaluate the Greek case and further improve the national index (percentage) of equal representation, are formulated proposals for the policies that should be adopted.